جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص (جنایات) آقایی نیا

جنایت در برخی مواد قانونی در معنای رفتار منتهی به آسیب، قابل تفسیر است. به عنوان مثال، ماده 16 ق.م.ا: قصاص را به عنوان . مجازات اصلی جنایات عمدی بر نفس، اعضاء و منافع در نظر گرفته است. واژه جنایت در ماده 289 نیز مفید همین معناست: «جنایت بر نفس، عضو و منفعت بر سه قسم عمدی، شبه عمدی و خطای محض است».

در مورد واژه قتل نیز این کم‌توجهی مشهود است. در بعضی مواد غرض از قتل، رفتاری است که منتهی به سلب حیات از انسان می‌شود . مانند ماده 385 که بیان می‌دارد : «اگر قتل در یکی از ماه‌های حرام، (محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) واقع شود …» .  گاهی نیز واژه قتل مترادف جنایت و به معنای مرگ (نتیجه) به‌کار رفته است. ماده 298 در همین راستا قابل ارزیابی است: «اگر کسی با یک ضربه عمدی، موجب جنایات متعدد بر اعضاء مجنی‌علیه شود و چنانچه همه آن‌ها به طور مشترک موجب قتل او شود …» . این در حالی است که منظور غالب از واژه قتل در نظام حقوقی ایران، رفتار منتهی به سلب حیات است و نه صرف مرگ به عنوان یک نتیجه.

در دسته بندی تخصصی علم حقوق، علم جزا به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می شود. جزای اختصاصی نیز خود، به 3 دسته جرایم علیه اشخاص و جرایم علیه اموال و جرایم علیه آسایش و امنیت عمومی تقسیم می گردد. البته در دسته بندی تخصصی تر باید جرایم علیه اشخاص را نیز به دو شاخه جنایات و جرایم علیه شخصیت معنوی تقسیم بندی کرد. که در دسته اول جرایمی که به شکلی فیزیکی در قالب جراحت، صدمه و آسیب بر بدن وارد می شود با جرایمی که علیه شخصیت معنوی و اعتبار و حیثیت فرد وارد می شود جدا و متمایز گردد.
مولف در کتاب جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص (جنایات) آقایی نیا تنها به جرایمی پرداخته است که در دسته اول دسته بندی اخیر قرار می گیرد و شامل فصول با عناوین زیر می شود:
1) جنایت های عمدی
2) جنایت های غیرعمدی